W Polsce nadal mamy zmienny klimat, w którym występują 4 pory roku. Bezpieczne poruszanie się autem latem i zimą wymaga odmiennej techniki jazdy, a także zastosowania różnych opon. Jest to niezbędne, aby sprawnie wykonywać manewry i zapobiegać zagrożeniom, takim jak na przykład wpadnięcie w poślizg. Wprawdzie niezmienianie opon z letnich na zimowe jest kuszące – o czym decydują nie tylko aspekty ekonomiczne, ale też to, że nie trzeba tracić czasu na wizytę u wulkanizatora, poza tym współczesna zima w Polsce coraz częściej przypomina jesień – warto jednak stosować opony zimowe, gdyż znacząco różnią się one od ogumienia letniego.
Opony zimowe wyróżniają się tym, że mają głęboki bieżnik, pełen rowków i szczelin, które ułatwiają wgryzanie się w śnieg i jazdę w trudnych warunkach. Pozwalają one na zwiększenie przyczepności i zapobiegają poślizgom na oblodzonej nawierzchni.
Cechą opon zimowych jest też to, że wykonano je ze specjalnej mieszanki gumowej. Jest ona elastyczna i odporna na niskie temperatury, co zapewnia stabilność samochodu i precyzyjne kierowanie podczas poruszania się po śniegu.
Opony letnie wykonano z twardej mieszanki, dzięki czemu zapewniają one dobre osiągi podczas cieplejszych dni. Tego typu ogumienie ma mniej nacięć i rowków niż opony zimowe, dlatego zapewnia niższe zużycie paliwa dzięki redukcji oporów toczenia, a także ogranicza hałas podczas jazdy.
Opony letnie są elastyczne, dlatego są dobrym wyborem nie tylko w słoneczne, ciepłe dni, ale również w obliczu deszczowej pogody. Specjalne żebra bieżnika zapobiegają aquaplaningowi. Dzięki prostemu, blokowemu wzorowi bieżnika i dużej powierzchni styku z drogą ogumienie letnie skraca drogę hamowania oraz pozytywnie wpływa na sterowność samochodu.
Ze względu na duże różnice, jeśli chodzi o budowę ogumienia zimowego i letniego, używanie tego drugiego w warunkach zimowych jest niebezpieczne i może spowodować uszkodzenie opon. Oczywiście wszystko zależy od miejscowych warunków atmosferycznych. Jeśli jest sucho przez cały rok i temperatura nigdy nie spada poniżej zera, możliwa jest jazda na letnich oponach do końca lekkiej zimy. Trzeba jednak pamiętać, że musi być również ciepło. Opony letnie zupełnie tracą swoje właściwości w niskiej temperaturze.
Jeśli zastanawiasz się, czy opony letnie zimą to dobry wybór, pamiętaj, że tego typu ogumienie:
W obliczu niskich temperatur opony letnie zupełnie się nie sprawdzają. Ich bieżnik staje się sztywny, co nie tylko powoduje spadek przyczepności, ale także stwarza zagrożenie dla samej opony. Traci ona swoją elastyczność i może pęknąć. Zbyt sztywny blok bieżnika może się ukruszyć. Jazda na popękanych oponach z ukruszonymi elementami bieżnika jest niebezpieczna – opony takie nadają się tylko do wymiany.
Używanie opon letnich zimą może zostać ponadto uznane za niezgodne z instrukcją, a powstałe z tego powodu uszkodzenia zazwyczaj nie są objęte gwarancją.
Opony zimowe to świetne rozwiązanie wówczas, gdy na drogach zalega śnieg i cały czas istnieje ryzyko opadów. Sprawdzają się one najlepiej w niskiej temperaturze, gdyż w takich warunkach zapewniają najwyższy poziom bezpieczeństwa i niezawodności.
O ile jednak opony zimowe są bezkonkurencyjne w niskich temperaturach, o tyle przy cieplejszej pogodzie ich zalety zmieniają się w wady. Na suchej, wolnej od lodu i śniegu nawierzchni nie są potrzebne opony z bieżnikiem wbijającym się głęboko w śnieg, zapewniającym dzięki temu dużą przyczepność, gdyż jego używanie skutkuje szybszym zużyciem oraz większym poborem paliwa.
Opony zimowe warto założyć wówczas, gdy średnia dobowa temperatura powietrza spadnie poniżej 7°C. Jeśli nie jesteś w stanie zorientować się, czy dokładnie taka temperatura jest na zewnątrz, po prostu monitoruj pogodę – intensywne opady śniegu przez kilka dni i trudne warunki na drogach z tym związane to wystarczający powód, aby zmienić opony na zimowe.
Jeśli jeździsz na oponach zimowych przez cały rok, to w wyższych temperaturach elastyczny bieżnik będzie się szybciej zużywać. Trwałość opon może się zmniejszyć nawet o 60 procent. Prawdopodobnie trzeba będzie wymienić je po upływie znacznie krótszego okresu niż pół roku (jak w przypadku zalecanej wymiany na opony letnie na początku wiosny).
W wyższych temperaturach zaleca się więc używanie opon całorocznych lub letnich, wykonanych z innych rodzajów gumy i odpornych na takie właśnie temperatury. Jak nietrudno się domyślić, zachodzi także odwrotna zależność: guma, z jakiej wykonane są opony letnie, staje się twarda i krucha w warunkach zimowych.
Warto też pamiętać, że jeśli będziemy jeździć w lecie na oponach zimowych, to zapłacimy więcej za paliwo.
Na ciepłym asfalcie opona zimowa stawia znacząco większy opór niż opona letnia lub całoroczna. Dzieje się tak z powodu miękkiej gumy, która łatwiej zmienia kształt. Powoduje to wzrost oporu toczenia, a co za tym idzie – większe zużycie paliwa i częstsze wizyty na stacji benzynowej.
Używanie opon zimowych w lecie jest szkodliwe dla środowiska naturalnego i dla ogólnego dobrobytu. Samochód, który zużywa więcej paliwa, emituje więcej dwutlenku węgla. Jest także bardziej hałaśliwy, co powoduje pogorszenie komfortu jazdy.
Jeśli nie wymienisz opon zimowych na całoroczne lub letnie, to podczas cieplejszej pogody właściwości trakcyjne samochodu ulegną pogorszeniu; odbije się to na bezpieczeństwie jazdy, zwłaszcza przy nagłych skrętach.
Wyobraźmy sobie sytuację, w której kierowca musi wykonać awaryjny manewr. Opony zimowe na suchej nawierzchni są za miękkie. W krytycznej sytuacji samochód nie będzie tak sterowny, jak mógłby być.
Wydłuży się również droga hamowania. Testy wykazały, że jazda latem na zimowych oponach powoduje zwiększenie drogi hamowania o co najmniej 10 procent na suchej nawierzchni i o 26 procent na mokrej nawierzchni.
W dłuższej perspektywie bieżnik w oponach zimowych eksploatowanych przez całą wiosnę, lato i jesień, aż do następnej zimy, ulegnie prawdopodobnie zużyciu (z powodu zastosowania w nich gumy o większej miękkości). Opony zimowe o zbyt płytkim bieżniku nie zapewnią już tej samej przyczepności i sterowności na zaśnieżonej lub oblodzonej nawierzchni – co także znacząco wpłynie na bezpieczeństwo jazdy.
Opony zimowe na letnie należy zmienić wówczas, gdy średnia temperatura powietrza w ciągu doby przekracza 7°C. W takich warunkach ogumienie zimowe traci swoje właściwości.
Opony całoroczne to kompromis pomiędzy ogumieniem letnim i zimowym. Mają one bieżnik z blokami ułożonymi w tzw. „jodełkę”, który jest płytszy niż w przypadku opon zimowych i jednocześnie głębszy w porównaniu do opon letnich. Zapewnia on dobrą przyczepność przez cały rok. Mieszanka gumowa jest dość twarda, co zapewnia wysoką trwałość w różnych warunkach eksploatacji.
Jeśli miejscowe warunki pogodowe są łagodne, to można wyposażyć samochód w opony całoroczne, nadające się do jazdy zimą lub przez cały rok. Właściwy wybór opon zależy od tego, jak bardzo jest zimno, a także od stylu jazdy i liczby przejechanych kilometrów.
Opony całoroczne nie zawsze nadają się do eksploatacji. Trzeba pamiętać, że:
Opony całoroczne charakteryzują się także niższą przyczepnością na śniegu. Opony te stwarzają większe ryzyko poślizgu podczas skręcania, przyspieszania i hamowania. W regionach, w których występują obfite opady śniegu, zalecamy wymianę opon całorocznych na opony zimowe.
