Araç kullanırken aniden yanmaya başlayan motor arıza ışığı sürücüler için endişe verici olabilir. Ancak motor arıza lambasının neden yandığını bilmek ve uyarı ışığı aktif hâle geldiğinde ne yapabileceğinizi öğrenmek durumu kolayca kontrol altına almanızı sağlar. Dilerseniz gelin, motor ikaz lambasıyla ilgili tüm detayları birlikte inceleyelim.
Motor arıza lambası; araç gösterge panelinde yer alan, sürücülerin görmekten en çok korktuğu uyarı işaretlerinden biridir. İkaz lambası küçük bir motor işaretine benzer. Bu işaret yandığında motor ya da motorla ilgili bir parçada sorun olduğu anlamına gelir.
Bazı durumlarda gösterge panelinde yer alan ikaz ışıklarını görmezden geliyor, araç kontrolünü biraz daha ileri bir tarihe erteliyor olabilirsiniz. Ancak motor arıza ışığını önemsememek aracınızdaki hasar veya arızaların büyümesine yol açabilir. Hatta aracınız çalışamaz hâle gelebilir. Bu sebeple uyarı ışığını gördüğünüzde mutlaka müdahalede bulunmanızı öneririz.
Bu uyarı ışığının yanmasının farklı sebepleri olabilir. En sık rastlanan nedenlere birlikte göz atalım:
Katalitik konvertör, diğer ismiyle katalitik dönüştürücü; motor ile susturucu arasında yer alan, egzozdan çıkan gazı çevreye daha az zararlı hâle getiren aksamdır. Katalitik konvertörde fiziksel bir hasar oluştuğunda, aşırı ısınma söz konusu olduğunda, konvertör tıkandığında ya da kirlendiğinde ve aksam çok eskidiğinde motor ikaz ışığı yanabilir. Uyarı görmezden gelinirse motor biraz çalışıp durabilir veya hiç çalışmayabilir.
Motor arıza ışığı uyarı lambasının yanmasına yol açan ve en kolay çözülen problem, gaz kapağının gevşek kalmasıdır. Yakıt alımından sonra yerine doğru biçimde oturmayan kapak, yakıt buharlarının gaz deposundan çıkmasına yol açabilir. Buhar da emisyon sisteminde hataya yol açarak motor kontrol ışığını yakabilir. Bu nedenle aracınızda yakıt kokusu alıyorsanız ve motor ikaz lambası uyarı veriyorsa mutlaka gaz kapağını kontrol etmelisiniz.
Motor bölümünde yer alan hava akış sensörü, motorda kullanılacak yakıtın doğru miktarda hava ile karışıp karışmadığını anlamak için motora gelen havayı ölçmeye yarar. Doğru oranda hava ve yakıt karışmıyorsa motor durabilir ya da çalışmayabilir. Hava akış sensöründe bir arıza oluşursa motor ikaz ışığı sinyal vermeye başlayabilir.
Araçta güvenlik ve performans için birçok sensör bulunur. Araç egzozunda ne kadar yanmamış oksijen olduğunu ölçen oksijen sensörü de bunlardan biridir. Doğru miktarda oksijenin olmaması motor parçalarına zarar verebileceğinden oksijen sensörünün araç için son derece önemli olduğunu söyleyebiliriz. Eğer sensör arızalanırsa motor kontrol ışığı yanabilir, gösterge panelinde motor kontrol uyarısı çıkabilir.
Motor yanma odasındaki yakıtın ateşlenmesinde görevli olan bujilerdeki sorunlar da motor arıza ışığının yanmasında rol oynayabilir. Bunlar arasında bujilerin uzun süre kullanılmasından kaynaklanan aşınma, buji veya buji kablolarındaki sorunlar, ateşleme sistemindeki diğer problemler yer alır.
Bujilerle ilgili problemleri göz ardı etmeniz yalnızca uyarı ışığının yanmasına sebep olmakla kalmaz. Aynı zamanda katalitik konvertörün tıkanmasına, ateşleme bobinlerinin hasar görmesine ya da oksijen sensöründe sorunlara yol açabilir.
Bunun yanı sıra iyi çalışan bujiler ve ateşleme sistemi, aracınızın gücünü ve yakıt ekonominizi korumanıza yardımcı olur. Bu nedenle 10 bin kilometrede bir bujilerinizi temizlettirip bakım yaptırmalı, 15 ila 30 bin kilometrede bir de bujileri kontrol ettirerek değiştirmeyi düşünmelisiniz.
Vites kutusu yani şanzıman, motorda üretilen gücün tekerleklere iletilmesinde görev alır. Şanzımanda bir sorun yaşandığında araç motoru çok fazla ısınabilir ve dolayısıyla kontrol ışığı uyarı verebilir. Bunun dışında diğer şanzıman arızaları da ikaz lambasını aktif hâle getirebilir.
Motorun iyi bir şekilde çalışabilmesi için belli bir sıcaklık seviyesinde kalabilmesi gerekir. Araç soğutma sıvısı da motorun ısınmasının önüne geçerek ideal sıcaklık seviyesinin korunmasında görev alır. Soğutma sıvısının olması gerekenden daha düşük seviyeye gerilemesi motorun iç sıcaklığını yükseltebilir. Bu da motor uyarı ışığının yanmasına neden olabilir.
Aracınıza soğutma sıvısı eklediğiniz hâlde ikaz ışığının sönmediğini gözlemliyorsanız motorda başka arızalar olması ihtimalini göz ardı etmemelisiniz.
Motor yağının azalması ya da yağın eskimesi de motor arıza ışığının uyarı vermesinin sebepleri arasında yer alır.
Motor mekanik enerji üretimi için ihtiyaç duyduğu yakıtı alamıyorsa, yakıt deposundaki yakıt kirlendiyse ya da yakıt filtresiyle ilgili sorunlar varsa göstergede motor arıza lambasının yandığını görebilirsiniz.
Bahsettiğimiz nedenler motor arıza ışığının yanmasına yol açabilecek yaygın problemlerdir. Kesin sorunun belirlenebilmesi için uzmanlar çeşitli testler yapabilir, parçaları inceleyebilir ve bazı aletlerle hata kodunu öğrenerek problemin kaynağını bulabilirler.
Gösterge panelinde motor kontrol ışığını görürseniz zaman kaybetmeden aracınızı güvenli bir alana çekerek durum değerlendirmesi yapmanızda fayda var.
Motor kontrol ışığı, büyük ihtimalle kendi başınıza çözemeyeceğiniz bir problemle karşı karşıya olduğunuzu ifade eder. Bu nedenle zaman kaybetmeden aracınıza baktırmanız gerekir. Araç muayenelerinizi aksatmamak ve gerekli müdahaleleri ertelememek bu tür problemlerle karşılaşmanızı büyük ölçüde engelleyebilir.
Yoğun şehir içi trafiğinde, şehirler arası otoyolda veya yardım bulmanın zor olduğu bir bölgede motor bir anda kontrol ışığı uyarısı vermeye başlayabilir. Böyle bir durumla karşılaştığınızda aracınızı bir süre daha kullanmak isteyebilirsiniz. Bazı durumlarda büyük bir problemle yüz yüze gelmeden istediğiniz noktaya ulaşmanız da mümkün olabilir. Ancak uyarı ışığı ciddi bir motor problemiyle ilgiliyse sürüşe devam etmek hem motora ciddi zararlar verebilir hem güvenliğinizi tehdit edebilir. Aracınızla güvenli bir şekilde seyahat edebilmek için gösterge panelindeki motor arıza ışığını dikkate almanız büyük önem taşır.
