Sürücülerin hangi aracı alacaklarına karar verirken en çok dikkat ettikleri parçalardan biri, şanzıman. Araç performansında büyük role sahip olan şanzımanların birçok farklı türünün olması, tercih yapma sürecinizi zorlaştırabilir. En popüler şanzıman çeşitleri arasında yer alan çift kavramalı şanzıman; hızı, yakıt tasarrufu vadetmesi ve kullanım kolaylığı ile sizin için ideal seçim olabilir. İsterseniz gelin, avantajlarından dezavantajlarına kadar çift kavramalı şanzımanla ilgili tüm detayları beraber inceleyelim.
Çift kavramalı şanzımandan bahsetmeden önce dilerseniz genel olarak şanzıman hakkındaki bilgilere kısaca değinelim. Vites kutusu diğer ismi ile şanzıman, motorda üretilen gücü dişli ve dişli takımlarından oluşan bir sistem aracılığıyla tekerleklere iletmede görev alır.
Şanzıman, vitesler aracılığıyla ilettiği gücü birdenbire tekerleklere vermez. Aracın içinde bulunduğu harekete uygun olarak kontrollü bir şekilde aktarır. Küçük vitesler hızlanma için gerekli torku sağlar. Yüksek viteslerse motor gücünün daha etkili şekilde kullanılmasını ve aracınızın hızlanmasını sağlar.
Tüm şanzıman türleri temelde aynı görevi üstlense de farklı özelliklere sahiptir. Dual Clutch Transmission (DCT) yani çift kavramalı şanzıman, en popüler şanzıman türleri arasında yer alır.
Çift kavramalı şanzımanda iki ayrı kavrama mekanizması bulunur. Manuel şanzımanın vites değiştirme kontrolünü korur, debriyajın da otomatikleşmesini sağlar. Böylece vites değiştirirken birinci kavramanın devreye girmesiyle diğer kavrama önceden hazır olur. DCT'de ilk kavrama; 1, 3, 5 şeklindeki tek sayılı dişlilere bağlıyken diğer kavrama 2, 4, 6 biçimindeki çift sayılı dişlilere bağlıdır. İki kavramanın iki farklı dişli grubunu ayrı ayrı çalıştırması, tutukluk yaşanmadan viteslerin hızlı ve kolay bir şekilde devreye girmesini sağlar.
DCT'ye sahip araçlarda kavramalardan biri motora bağlanarak güç akışını gerçekleştirirken diğeri motordan ayrılır. Vites değiştirildiğinde de motora bağlı olan ile ayrı bulunan kavrama yer değiştirmiş olur. Tork akışının kesintisiz devam etmesini sağlayan da aslında bu sistemdir. Kullanım kolaylığı ve hızı nedeniyle bu şanzıman türü en çok performans ve yarış arabalarında kullanılır.
Verimli ve sorun çıkarmayan çift kavramalı şanzımanlar doğru kullanıldıkları takdirde uzun ömürlüdür. En zorlu sürüşlerde kullanılsalar bile 160 bin kilometreye kadar kullanım ömrü sunabilir. Yine de şanzımanın ömrünün tükenip tükenmediğinin net biçimde belirlenmesi için profesyoneller tarafından kontrol edilmesi gerekir. Şanzımanınızı uzun süre yüksek performansla kullanmak için bahsedeceğimiz püf noktalara dikkat edebilirsiniz:
Aracınızı üreten firmanın tavsiye ettiği şekilde şanzıman yağını 3 ile 5 yıl arasında değiştirmeye özen gösterebilirsiniz.
R ile P vitesleri arasında geçiş yaparken vites değişimini çok hızlı yapmamaya dikkat edebilirsiniz.
Trafik sıkışık olduğunda 1 ve 2 vitesleri arasında çok fazla geçiş yapmanız gerekebilir. Bu da aşınmaya neden olarak şanzıman ömrünü kısaltabilir. Bu geçişi yapmak yerine S vitesinde kullanmayı tercih edebilirsiniz.
Çift kavramalı şanzıman normalde bir otomatik şanzıman türüdür. Ancak bazı DCT'ler ayrıca manuel mod özelliğine sahiptir. Eğer çift kavramalı şanzıman bu özelliğe sahipse vites kolundaki ya da direksiyondaki düğme yardımı ile şanzımanı istediğiniz zaman manuel moda geçirmeniz mümkün olur.
DCT'den detaylı olarak bahsettiğimize göre dilerseniz diğer şanzıman türlerine göre hangi avantajlara sahip olduğuna da kısaca bakalım:
Manuel şanzımana sahip bir aracı kullanırken vites değiştirmek istediğinizde debriyaja basmanız gerekir. Çift kavramalı şanzımanda ise şanzıman elektronik kontrol modülü tarafından yönetildiği için debriyaja basılması gerekmez. Bu sayede birçok sürücü için DCT'ye sahip araçları kullanmak manuel araçlara göre çok daha kolaydır. Özellikle sık sık vites değişikliği gereken şehir içi trafikte bu özellik işinizi fazlasıyla kolaylaştırabilir.
Çift kavramalı şanzımanda vites değiştirmenin hızlı ve kesintisiz olduğuna değinmiştik. Bu özelliği sayesinde DCT'ye sahip araçlarda vites değiştirildiği bile fark edilmeden daha konforlu bir sürüş deneyimi yaşatılır ve vites değiştirirken ortaya çıkan sallanma gibi rahatsız edici durumlarla karşılaşılmaz. Ayrıca manuel araçlarda sıkça karşılaşılan ve tıkırtı gibi gelen vites sesini de duymazsınız.
Çift kavramalı şanzımanlar, manuel ve otomatik şanzımanlara göre vites değişiminde yaşanan enerji kaybını minimuma indirerek daha fazla enerji tasarrufu sağlar. Uzun vadede bütçenize ve çevreye büyük katkıda bulunabilir.
DCT sorunsuz çalışır ve yüksek hassasiyete sahiptir. Bu da her hareketin kritik olduğu yarış ya da performanslarda büyük avantaj sağlar.
Diğer iletim türlerine göre aracınızın daha çabuk hızlanmasına yardımcı olur.
Çift kavramalı şanzımanlar farklı şanzıman türlerine göre daha az bakım gerektirir. Bu da şanzımanınız için ayırmanız gereken bütçeyi azaltabilir.
Daha hafif bir tasarıma sahip olan DCT, otomobilin toplam ağırlığını azaltır. Ayrıca araç motoru üzerindeki gerilimi hafifleterek yol tutuşunu da çok daha iyi hâle getirebilir.
Çift kavramalı şanzıman sürücüler için birçok avantaj sağlasa da diğer şanzıman türlerinde olduğu gibi bazı dezavantajlara da sahiptir. Bunlardan bazıları:
Çift kavramalı şanzıman, işlevselliği ve verimliliği nedeniyle birçok şanzıman türüne göre daha yüksek maliyetle üretilir. Bu nedenle DCT'ye sahip araçların satış fiyatı diğerlerine göre daha yüksek olabilir.
DCT, gelişmiş bir şanzıman türü olduğu için tasarımının diğer şanzımanlara göre daha karışık olduğunu söyleyebiliriz. Bu da herhangi bir arıza durumunda zorluk yaşamanıza sebep olabilir.
